KHỚP KÊU – CẢNH BÁO THOÁI HÓA

08
Th6

Vận động hạn chế, khớp lạo xạo – Đừng xem nhẹ dấu hiệu tổn thương sụn khớp

Bạn nghe thấy tiếng lạo xạo, lục cục hoặc răng rắc mỗi khi vận động khớp? Bạn cảm thấy đau, cứng hoặc vận động khó khăn, đặc biệt khi lên xuống cầu thang, ngồi xổm hoặc xoay người? Những biểu hiện tưởng chừng “nhẹ nhàng” này thực tế có thể là dấu hiệu sớm của tình trạng thoái hóa sụn khớp – giai đoạn đầu của thoái hóa khớp, nếu không can thiệp sớm sẽ dẫn tới mất chức năng vận động.

1. Tiếng lạo xạo và hạn chế vận động – Dấu hiệu không nên bỏ qua

Sụn khớp là lớp đệm bảo vệ giữa các đầu xương, giúp khớp chuyển động trơn tru, không gây ma sát. Khi sụn bắt đầu mỏng đi, nứt vỡ hoặc mất tính đàn hồi, khớp trở nên khô, cứng, tạo ma sát – dẫn đến tiếng “lạo xạo” khi cử động.

Biểu hiện thường gặp:

  • Khớp kêu “răng rắc”, “lạo xạo”, đặc biệt khi đứng lên, ngồi xuống

  • Cứng khớp buổi sáng hoặc sau thời gian không vận động

  • Đau nhẹ khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi

  • Hạn chế tầm vận động – khớp không còn linh hoạt như trước

  • Khớp gối, hông, cổ tay, vai là các vị trí thường bị ảnh hưởng

 

2. Vì sao khớp lại “phát tiếng động”?

🔬 Nguyên nhân cơ học và sinh lý bệnh học bao gồm:

  • Thoái hóa sụn khớp: mất lớp đệm, bề mặt xương cọ xát trực tiếp

  • Mất dịch khớp: khô khớp do giảm tiết dịch hoạt dịch

  • Hình thành gai xương: va chạm gây lục cục, tiếng động bất thường

  • Sụn khớp bị rạn nứt: dẫn đến ma sát không đều khi vận động

  • Viêm khớp nhẹ: có thể gây sưng, tăng áp lực khớp làm phát tiếng

 

3. Thoái hóa sụn – Giai đoạn sớm của thoái hóa khớp

Thoái hóa sụn khớp là quá trình lão hóa tự nhiên hoặc do chấn thương, quá tải kéo dài, dẫn đến:

  • Mất tính đàn hồi và giảm khả năng chịu lực

  • Sụn mỏng, rách hoặc biến dạng

  • Giảm tiết dịch khớp → tăng ma sát

  • Nếu không điều trị, tiến triển thành thoái hóa khớp mạn tính

 

4. Ai dễ gặp tình trạng này?

🧓 Người lớn tuổi: thoái hóa do tuổi tác
⚒️ Người lao động nặng, mang vác nhiều
⚽ Vận động viên hoặc người luyện tập sai cách, quá mức
⚖️ Người thừa cân – béo phì: áp lực lớn lên khớp
👨‍💻 Dân văn phòng, ít vận động: khớp dễ cứng và khô dịch

5. Cách xử trí khi khớp phát tiếng lạ

✅ Thăm khám chuyên khoa xương khớp để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nghiêm trọng như viêm khớp, tổn thương dây chằng hoặc sụn chêm.

✅ Chẩn đoán hình ảnh có thể cần thiết:

  • X-quang: phát hiện thoái hóa, gai xương

  • MRI: đánh giá sụn, sợi dây chằng, cấu trúc mô mềm

  • Siêu âm khớp: kiểm tra dịch khớp, màng hoạt dịch

 

6. Hướng điều trị và phòng ngừa tiến triển

🔹 Bổ sung dưỡng chất cho sụn:

  • Collagen type II, glucosamine, chondroitin

  • Vitamin D, K2, canxi, omega-3

  • Uống đủ nước để duy trì độ nhớt của dịch khớp

🔹 Tập luyện điều độ:

  • Bài tập cải thiện tầm vận động: yoga, pilates, bơi

  • Tránh vận động sai tư thế hoặc dồn lực lên khớp

🔹 Giảm cân nếu thừa cân: giúp giảm tải trọng lên khớp

🔹 Chế độ ăn kháng viêm:

  • Tăng rau xanh, cá béo, hạt

  • Hạn chế đường, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn

 

👨‍⚕️ Lời khuyên từ chuyên gia

“Tiếng kêu lạo xạo ở khớp không đơn thuần là ‘già rồi thì kêu’ như mọi người vẫn nghĩ. Đó là dấu hiệu của bào mòn sụn và giảm chất lượng dịch khớp, cần được can thiệp sớm để tránh thoái hóa mạn tính.”
– PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Kim Hồng – Nội cơ xương khớp, BV Chợ Rẫy

✅ Gợi ý từ Sống Khỏe 247

  • Ghi lại thời điểm và cử động gây khớp kêu – giúp bác sĩ đánh giá chính xác

  • Không lạm dụng thuốc giảm đau – dễ che giấu triệu chứng quan trọng

  • Hãy chủ động điều chỉnh lối sống – trước khi khớp thực sự “xuống cấp” không hồi phục

Kết luận

Khớp kêu lạo xạo, vận động hạn chế không phải là biểu hiện bình thường của tuổi tác. Đây có thể là báo hiệu sớm của thoái hóa sụn khớp – giai đoạn cần được phát hiện và can thiệp đúng cách để bảo vệ chức năng khớp lâu dài.

📢 Hãy chia sẻ bài viết đến những người đang gặp tình trạng khớp kêu, đau nhẹ khi vận động – để cùng nhau nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe xương khớp mỗi ngày.