ĐAU LAN TỎA TÊ BÌ

Cảnh báo thoái hóa cột sống và chèn ép rễ thần kinh

🧠 KHÔNG CHỈ LÀ MỆT MỎI HAY “TÊ TAY CHÂN”

Cảm giác đau âm ỉ, lan dọc tay hoặc chân, đi kèm tê bì, râm ran như kiến bò – thường bị xem nhẹ và quy cho các nguyên nhân đơn giản như mỏi cơ, thiếu máu não, hoặc thời tiết thay đổi. Tuy nhiên, đây có thể là biểu hiện sớm của bệnh lý thoái hóa cột sống hoặc chèn ép thần kinh ngoại biên.

Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến rối loạn vận động, teo cơ và tàn phế.

🦴 CƠ CHẾ BỆNH LÝ LIÊN QUAN

1. Thoái hóa cột sống cổ/thắt lưng

• Gây thoát vị đĩa đệm, gai xương, hoặc hẹp ống sống

• Các cấu trúc này chèn ép rễ thần kinh, gây đau theo đường đi của dây thần kinh (đau kiểu “lan tỏa”)

• Cột sống cổ: đau lan xuống vai, cánh tay, bàn tay

• Cột sống thắt lưng: đau dọc mông, đùi, mặt sau chân – điển hình của đau thần kinh tọa

2. Chèn ép thần kinh ngoại biên

• Chèn ép ở các vị trí giải phẫu hẹp như: ống cổ tay (hội chứng ống cổ tay), khe khoeo (hội chứng đường hầm khoeo)

• Dẫn đến tê, dị cảm, yếu cơ vùng chi

 

🔎 NHẬN BIẾT TRIỆU CHỨNG ĐẶC TRƯNG

📌 Lưu ý: Đau lan không khu trú + yếu cơ + tê kéo dài >2 tuần là lý do cần đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc cơ xương khớp.

🩺 CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN

• Khám thần kinh học: nghiệm pháp Lasègue, Spurling, Phalen…

• Chụp MRI cột sống: đánh giá mức độ thoái hóa, thoát vị, hẹp ống sống

• Điện cơ (EMG): kiểm tra dẫn truyền thần kinh, phân biệt tổn thương rễ – ngoại biên

• Xét nghiệm loại trừ: tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, lupus – các bệnh cũng có thể gây tê bì

 

⚙️ HƯỚNG XỬ TRÍ HIỆU QUẢ

✅ Điều trị tùy theo nguyên nhân:

• Thoái hóa/thoát vị: dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ – kết hợp vật lý trị liệu, kéo giãn cột sống

• Chèn ép ống cổ tay: nẹp cổ tay ban đêm, tập phục hồi chức năng

• Nặng hoặc không đáp ứng: xem xét can thiệp ngoại khoa (mổ vi phẫu, giải ép thần kinh)

 

✅ Hỗ trợ bằng chế độ sinh hoạt:

• Tránh mang vác nặng, sai tư thế kéo dài

• Tập luyện nhẹ nhàng (bơi, yoga, giãn cơ sâu)

• Bổ sung vitamin nhóm B, omega-3, collagen để nuôi dưỡng bao myelin và sụn khớp

💡 GỢI Ý TỪ SỐNG KHỎE 247

🔹 Đừng xem nhẹ cảm giác tê bì hoặc đau kéo dài không rõ nguyên nhân – đây có thể là dấu hiệu sớm của thoái hóa cột sống hoặc tổn thương thần kinh.
🔹 Người làm văn phòng, tài xế, hoặc người lớn tuổi nên kiểm tra định kỳ cột sống – đặc biệt nếu có tiền sử thoát vị đĩa đệm.
🔹 Ăn đúng, ngồi đúng, ngủ đúng tư thế là cách đơn giản để bảo vệ rễ thần kinh.
🔹 Uống đủ nước, vận động nhẹ mỗi giờ và tránh ngồi liên tục >1 tiếng.

👨‍⚕️ CHUYÊN GIA CẢNH BÁO

“Không phải đau nào cũng do cơ. Đau lan kèm tê bì cần được tiếp cận theo hướng thần kinh học và cột sống. Việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến mất chức năng vận động không hồi phục.”
— BS.CKI Lê Trọng Nhân – Khoa Thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy

📌 KẾT LUẬN

Đau lan tỏa kèm tê bì không phải là triệu chứng thông thường. Nếu bạn cảm thấy đau từ cổ lan xuống tay, hay đau từ thắt lưng lan xuống chân, kèm cảm giác buốt, tê, yếu cơ – hãy đi khám sớm. Chẩn đoán chính xác và điều trị đúng lúc sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng thần kinh lâu dài.

📢 Hãy chia sẻ bài viết này đến người thân, đặc biệt là người lớn tuổi, người làm công việc ngồi lâu – để phòng ngừa và kiểm soát sớm các bệnh lý cột sống thần kinh nguy hiểm.